محاسبه قیمت طلای آبشده اگر با روش درست انجام نشود، خیلی راحت باعث اختلاف حساب، خطای فاکتور و ضرر در خرید و فروش می شود. در این مقاله، 3 روش رایج و کاربردی برای محاسبه قیمت آبشده را با فرمول و مثال می گوییم و در پایان هم یک چک لیست کوتاه برای کاهش خطای انسانی می دهیم.
قیمت طلای آبشده چطور محاسبه می شود؟ (جواب سریع)
برای محاسبه قیمت آبشده، اول باید عیار آبشده (مثلا 740 یا 750) مشخص باشد. سپس یکی از این پایه ها را انتخاب می کنید:
قیمت گرم طلای 18 عیار یا مظنه یا اونس جهانی × دلار. در همه روش ها، اصل کار این است که قیمت را به قیمت هر گرم طلای خالص برسانید و بعد بر اساس عیار آبشده تنظیم کنید.
فرمول خیلی کوتاه:
قیمت هر گرم آبشده = قیمت هر گرم مبنا × (عیار آبشده ÷ عیار مبنا)
مثال: اگر مبنا 18 عیار باشد، عیار مبنا = 750 است.
واحدها و عددهای کلیدی (اونس، مثقال، عیار)
- اونس تروا: قیمت جهانی طلا معمولا بر اساس اونس تروا اعلام می شود. هر اونس تروا برابر 31.1034768 گرم است.
- مثقال (مظنه): در بازار ایران، مظنه معمولا به معنی قیمت یک مثقال طلای 17 عیار است و وزن یک مثقال صیرفی 4.6083 گرم در نظر گرفته می شود.
- عیار: عیار در عمل یعنی درصد خلوص. در بازار، عیار را معمولا به صورت هزار می نویسند (مثلا 750 یعنی 75 درصد). طلای 18 عیار معادل 750 است.
نکته: این مقاله آموزشی است. در خرید و فروش واقعی ممکن است کارمزد، حق العمل، هزینه ذوب یا قواعد گرد کردن بازار هم اعمال شود.
روش 1: محاسبه آبشده از قیمت گرم طلای 18 عیار
اگر شما قیمت هر گرم طلای 18 عیار را دارید (عدد روز بازار)، سریع ترین راه این است که عیار آبشده را نسبت به 750 تنظیم کنید.
فرمول:
قیمت هر گرم آبشده = قیمت هر گرم 18 عیار × (عیار آبشده ÷ 750)
- مناسب برای وقتی که قیمت گرم 18 عیار را سریع می گیرید و فقط می خواهید آبشده را تبدیل کنید.
- ریسک خطا: اشتباه وارد کردن عیار (740 به جای 750) یا اشتباه در واحد تومان و ریال.
روش 2: محاسبه از مظنه (مثقال 17 عیار)
اگر مبنای شما مظنه است، اول باید مظنه را به قیمت هر گرم طلای 17 عیار تبدیل کنید، بعد به 18 عیار (یا مستقیم به عیار آبشده) برسید.
گام ها:
1) قیمت هر گرم 17 عیار = مظنه ÷ 4.6083
2) قیمت هر گرم 18 عیار = قیمت هر گرم 17 عیار × (750 ÷ 705)
3) قیمت هر گرم آبشده = قیمت هر گرم 18 عیار × (عیار آبشده ÷ 750)
این روش وقتی مفید است که در خرید و فروش روزانه، مظنه مبنای گفت و گو و تصمیم باشد.
روش 3: محاسبه از اونس جهانی + دلار (مبنای شفاف)
در این روش، از قیمت جهانی اونس و نرخ دلار (عددهای لحظه ای)، قیمت هر گرم طلای خالص 24 عیار را به دست می آورید و بعد بر اساس عیار آبشده تنظیم می کنید.
فرمول:
قیمت هر گرم 24 عیار = (قیمت اونس جهانی × قیمت دلار) ÷ 31.1034768
قیمت هر گرم آبشده = قیمت هر گرم 24 عیار × (عیار آبشده ÷ 1000)
- مناسب برای کنترل عددهای بازار و وقتی می خواهید بدانید اختلاف از کجا می آید.
- نکته: نرخ دلار و قیمت جهانی ممکن است لحظه ای تغییر کند، پس زمان ثبت نرخ ها مهم است.
مثال کامل (گام به گام، بدون عدد ثابت)
برای اینکه این بخش با نوسان بازار قدیمی نشود، به جای نوشتن قیمت های ثابت از نماد استفاده می کنیم:
- A = عیار آبشده (مثلا 740)
- P = قیمت هر گرم طلای 18 عیار در لحظه محاسبه
- M = مظنه (مثقال 17 عیار) در لحظه محاسبه
- O = قیمت اونس جهانی در لحظه محاسبه
- D = نرخ دلار در لحظه محاسبه
- W = وزن آبشده (گرم)
فرض کنید عیار آبشده A است (مثلا 740). حالا قیمت هر گرم آبشده را با 3 روش به دست می آوریم:
مثال روش 1 (از قیمت گرم 18 عیار)
- قیمت هر گرم آبشده = P × (A ÷ 750)
- مبلغ کل برای وزن W گرم = W × P × (A ÷ 750)
مثال روش 2 (از مظنه)
- قیمت هر گرم 17 عیار = M ÷ 4.6083
- قیمت هر گرم 18 عیار = (M ÷ 4.6083) × (750 ÷ 705)
- قیمت هر گرم آبشده = (M ÷ 4.6083) × (750 ÷ 705) × (A ÷ 750)
- مبلغ کل برای وزن W گرم = W × (M ÷ 4.6083) × (750 ÷ 705) × (A ÷ 750)
مثال روش 3 (اونس جهانی + دلار)
- قیمت هر گرم 24 عیار = (O × D) ÷ 31.1034768
- قیمت هر گرم آبشده = ((O × D) ÷ 31.1034768) × (A ÷ 1000)
- مبلغ کل برای وزن W گرم = W × ((O × D) ÷ 31.1034768) × (A ÷ 1000)
چرا عددها در روش های مختلف فرق می کند؟ چون هر روش یک مبنای متفاوت دارد و در بازار واقعی ممکن است اختلاف های ناشی از کارمزد، زمان ثبت نرخ ها، هزینه های جانبی و سیاست قیمت گذاری هم وجود داشته باشد.
چک لیست کاهش خطا در محاسبه آبشده
- واحد پول را یکسان کنید: تومان یا ریال؟ (یکی را انتخاب و ثابت نگه دارید)
- عدد عیار را درست بخوانید: 740 یعنی 0.740 (نه 7.40)
- قبل از قطعی کردن خرید، یک بار عدد را با روش دوم چک کنید (کنترل متقاطع)
- قاعده گرد کردن را مشخص کنید (مثلا تا 1000 تومان یا تا 10 تومان) و همیشه همان را اجرا کنید
- هزینه های جانبی را جدا ثبت کنید (کارمزد، حق العمل، هزینه ذوب و …)
- زمان ثبت نرخ را بنویسید (مثلا صبح یا عصر) چون نرخ ها تغییر می کنند
اگر می خواهید محاسبه ها سریع تر شود
اگر روزانه با آبشده سروکار دارید، بهترین کار این است که فرمول ها را به یک روند ثابت تبدیل کنید: ثبت عیار، ثبت نرخ مبنا، محاسبه خودکار و نگهداری گزارش. برای آشنایی با راهکار مخصوص حسابداری طلا و جواهر، صفحه زیر را ببینید:
سوالات متداول
هر مثقال طلا چند گرم است؟
در محاسبات رایج بازار طلا، وزن یک مثقال صیرفی 4.6083 گرم در نظر گرفته می شود.
مظنه دقیقا یعنی چه؟
مظنه معمولا به معنی قیمت یک مثقال طلای 17 عیار است و از عددهای مرجع بازار برای قیمت گذاری استفاده می شود.
چرا در فرمول اونس جهانی عدد 31.1034768 مهم است؟
چون قیمت جهانی طلا بر اساس اونس تروا اعلام می شود و هر اونس تروا برابر 31.1034768 گرم است. پس برای رسیدن به قیمت هر گرم باید تقسیم بر همین عدد انجام شود.
اگر عیار آبشده 740 باشد، نسبت آن به 18 عیار چطور حساب می شود؟
18 عیار برابر 750 است. پس برای تبدیل قیمت 18 عیار به آبشده 740، کافی است ضرب در (740 ÷ 750) کنید.
کدام روش از همه بهتر است؟
برای کار روزمره، روش 1 سریع و مناسب است، برای کنترل و توافق روی عدد، روش 2 (مظنه) کاربردی است و در آخر برای تحلیل شفاف و بررسی اختلاف ها، روش 3 (اونس جهانی + دلار) کمک زیادی می کند.
