مالیات حقوق
مالیات حقوق
پرداخت مالیات حقوق یکی از مهمترین و اصلیترین اهداف تئوری مالیات است که هدف آن توزیع عادلانه درآمد در بین اقشار مختلف جامعه میباشد. در نظام مالیاتی کشور ما مالیات حقوق بخشی از مالیات بر درآمد می باشد. این مالیات در ردیف مالیاتهای مستقیم قرار می گیرد و نسبت خاصی از درآمد اشخاص را شامل می شود. این نسبت به صورت پلکانی و با توجه به درآمد افراد تعیین میشود که در ادامه به طور کامل توضیح داده شده است.
مالیات حقوق چیست؟
بر اساس ماده ۸۶ قانون مالیات های مستقیم، این مالیات جزء مالیاتهای تکلیفی به شمار میرود. یعنی شناسایی مبلغ مالیات و پرداخت آن بر عهده کارفرما (پرداخت کننده حقوق) می باشد.
اگر بخواهیم یک دسته بندی درمورد انواع مالیات انجام دهیم مالیات به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیمبندی میشود. مالیات مستقیم به مالیات هایی گفته می شود که به طور مستقیم از دارایی و درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی به دست می آید . به عنوان مثال میتوان به مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد و حقوق اشاره کرد. مالیات غیر مستقیم به مالیاتی گفته می شود که به قیمت کالا و خدمات تعلق میگیرد و بر دوش مصرف کننده است. مثل مالیات بر ارزش افزوده یا مالیات واردات.
نحوه محاسبه مالیات بر حقوق در سال ۱۴۰۰
طبق جزئیات پیش نویس لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ ، سقف معافیت مالیاتی حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی برای سال ۴۸ میلیون تومان و ماهانه تا ۴ میلیون تومان خواهد بود.
سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) قانون مالیاتهای مستقیم در سال ۱۴۰۰ سالانه مبلغ چهارصد و هشتاد میلیون (۴۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین میشود.
نرخ مالیات بر کل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از حقوق و مزایای فوقالعاده به صورت مازاد بر مبلغ مذکور تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه دهدرصد (۱۰%) و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه پانزدهدرصد (15%) نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه بیستدرصد (۲۰%) و نسبت به مازاد چهار برابر مشمول مالیات بیست و پنجدرصد (۲۵%) اصلاح میگردد. میزان معافیت مالیات سالانه مستغلات اشخاص فاقد درآمد و مالیات بر درآمد مشاغل سالانه مبلغ سیصد و شصت میلیون (۳۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین میشود.
درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق
برای اطلاع از تمام مواد قانونی مالیات بر درآمد حقوق، لازم است مواد 82 تا 92 قانون مالیاتهای مستقیم مورد توجه قرار می گیرد. کامل ترین فهرست اقلام مشمول مالیات در قالب 66 عنوان هستند که فهرست آنها در ذیل آورده شده است:
1 | حقوق اصلی (ثابت) | 34 | حق افزایش بهره وری تولید |
2 | اضافه کار | 35 | حق تولید |
3 | فوق العاده بدی آب و هوا | 36 | حق کمیسیون فروش |
4 | محرومیت از تسهیلات زندگی | 37 | جمعه کاری |
5 | فوق العاده محل خدمت | 38 | جیره نقدی |
6 | فوق العاده مرزی | 39 | مزایای نقدی |
7 | فوق العاده شرایط محیط کار | 40 | پول صبحانه |
8 | نوبت کاری | 41 | مزایای تولید |
9 | فوق العاده کشیک | 42 | کارمزد |
10 | فوق العاده جذب | 43 | فوق العاده محل خدمت |
11 | مزایای ارزی | 44 | پول اتوبوس (غیر از خرج خرید) |
12 | ایاب و ذهاب | 45 | فوق العاده سیاری |
13 | حق خوار و بار | 46 | حق آنکال |
14 | حق امضاء | 47 | حق آکورد (تولید) |
15 | حق باجه | 48 | فوق العاده کیلومتری |
16 | حق سرپرستی | 49 | حق مشاوره |
17 | حق مدیریت | 50 | پول جارو |
18 | حق خزانه | 51 | حق مسکن |
19 | حق سرایداری | 52 | سایر مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده |
20 | حق حسابرسی | 53 | مسکن با اثاثیه |
21 | حق پاسداری | 54 | مسکن بدون اثاثیه |
22 | حق نمایندگی بیمه | 55 | اتومبیل اختصاصی با راننده |
23 | حق ترانسپورت و سرویس | 56 | اتومبیل اختصاصی بدون راننده |
24 | حق دیپلم | 57 | عیدی سالانه یا پاداش آخر سال |
25 | برودت (بدی آب و هوای سردخانه) | 58 | سایر مزایای پرداختنی غیر نقدی به کارگران |
26 | حق فنی | 59 | تغذیه |
27 | حق انبارداری | 60 | پول شیر |
28 | حق شیفت | 61 | حق تأهل |
29 | حق یک وعده غذا | 62 | حق عیال |
30 | حق پول نهار و شام | 63 | حق اولاد |
31 | فوق العاده نگهبانی | 64 | پول لباس کار |
32 | فوق العاده کشیک | 65 | بهای صابون |
33 | حق ثابت | 66 | کسری انبار |
معافیتهای مالیات بر درآمد
معافیت های مالیات حقوق دارای 13 بند مختلف است که در ماده 91 ق.م.م بطور شفاف مورد بحث قرار گرفته و در ادامه آورده شده است:
- مدیران و اعضای هیئت های سیاسی خارجی که به کشور وارد می شوند. همچنین اعضای نمایندگی های فوق العاده از دولت های بین المللی که در کشور حضور دارند. البته این معافیت به شرط وجود معاملات متقابل قابلیت اجرایی دارد.
- رؤسا و اعضای مأموریتهای کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان مؤسسات فرهنگی دولت خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل.
- کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمکهای بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دولت خارجی و یا مؤسسات بین المللی به ایران اعزام میشوند.
- کارمندان محلی سفارتخانهها وکنسولگریها ونمایندگیهای دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معامله متقابل.
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت میشود.
- هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل.
- مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانههای ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار میگیرد.
- وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) این قانون.
- خانههای سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب آییننامههای خاص در اختیار مأموران کشوری گذارده میشود.
- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیماً یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.
- مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون.
- درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.
میزان جریمه در صورت عدم پرداخت مالیات بر حقوق
عدم ارائه لیست حقوق توسط پرداخت کنندگان حقوق در موعد مقرر
و یا تسلیم لیست بر خلاف واقع |
جریمه معادل ۲% حقوق پرداختی |
عدم پرداخت به موقع مالیات حقوق توسط پرداختکنندگان حقوق | جریمه معادل ۱۰ % مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر
جریمه معادل ۲.۵ % مالیات به ازای هر ماه تاخیر از سررسید |