بهای تمام شده کالای فروش رفته
بهای تمام شده کالای فروش رفته
بهای تمام شده کالای فروش رفته که با عناوینی مانند هزینه فروش یا خدمات نیز شناخته می شود نشان دهنده این است که هزینه تولید محصولات یا خدمات کسب و کار شما چقدر است. تصور کنید که میخواهید برای اولین بار کسب و کار خود را ایجاد کنید. مسلماً اگر شما در مورد این مفهوم اطلاع نداشته باشید نمی توانید در پایان دوره های مشخص به جمع‌بندی درستی از سود و زیان تجارت خود برسید.
بهای تمام شده کالاهای فروخته شده فقط شامل هزینه های مستقیم می باشد و هزینه های غیر مستقیم مانند هزینه توزیع یا هزینه های بازاریابی در آن لحاظ نمی‌شود. برای آشنایی بهتر با این مفاهیم شما را به خواندن ادامه مقاله دعوت می کنم.
تعریف بهای تمام شده کالای فروش رفته
بهای تمام شده کالای فروش رفته ( COGS: cost of goods sold) عبارت است از هرگونه هزینه مستقیم مربوط به تولید کالاهای فروخته شده. به عبارت دیگر می توان این مفهوم را هزینه ی موجودی انبار برای فروش به مصرف کنندگان تعریف کرد. بهای تمام شده کالای فروش رفته بخشی از صورت سود و زیان است که در آن هزینه ها مستقیماً به محصول فروخته شده توسط شرکت یا موجودی انبار برای فروش به مصرف کنندگان مربوط می شود. اگر هزینه کالاهای فروخته شده بیش از درآمد ایجاد شده توسط شرکت در یک دوره ی گزارش مالی باشد، به این معنی است که فروش شرکت هیچ سودی نداشته یا حتی شرکت دچار ضرر شده است. فرمول بهای تمام شده کالای فروش رفته برای مدیریت یک کسب و کار کار بسیار مهم است، چرا که به تجزیه و تحلیل و کنترل هزینه های اولیه و همچنین حقوق و دستمزد و کارگران و کارمندان کمک شایانی می کند.
سرمایه گذاران و کسانی که اعتباری به یک کسب و کار بخشیده اند نیز از این مفهوم برای محاسبه حاشیه ناخالص کسب و کار و همچنین تجزیه و تحلیل این مسئله که چه مقدار از درآمد رامی توان صرف پوشش دادن هزینه های عملیاتی کرد، استفاده می کنند. در واقع هم تولید کنندگان و هم خرده فروشان بهای تمام شده کالاهای فروخته شده را مستقیماً پس از درآمد دوره در صورتهای سود و زیان قید می کنند و حاصل تفریق این دو پارامتر حاشیه ی ناخالص را به دست می دهد.
فرمول محاسبه ی بهای تمام شده کالای فروخته شده
بهای تمام شده کالای فروش رفته با افزودن خریدهای دوره به موجودی اولیه و نیز کم کردن موجودی پایانی دوره از آن محاسبه می شود.
بهای تمام شده کالاهای فروش رفته = موجودی اولیه + خرید – موجودی نهایی
موجودی اولیه دوره جاری بر اساس موجودی باقی مانده از سال قبل محاسبه می شود. هر مقدار موجودی اضافی که خریداری یا تولید شده است، به موجودی اولیه اضافه می شود. برای رسیدن به بهای تمام شده محصولات فروخته شده، محصولاتی که فروخته نشده اند از مجموع موجودی اولیه و خرید های اضافی کسر می شوند.
مثالی از نحوه ی محاسبه بهای تمام شده کالاهای فروش رفته
بهای تمام شده محصولات فروخته شده، هزینه خرید یا تولید محصولاتی است که یک شرکت طی یک دوره می فروشد. بنابراین تنها هزینه های مستقیم در این معیار گنجانده می شوند. یعنی هزینه هایی که مستقیماً با تولید محصولات در ارتباط است ازجمله هزینه نیروی کار، هزینه مواد اولیه تولید و هزینه ی سربار تولید. به عنوان مثال بهای تمام شده کالای فروش رفته برای یک خودرو ساز شامل هزینه ی قطعات اولیه ( یا هزینه تولید قطعات) و هزینه‌ای است که صرف حقوق کارگران و کارمندان می شود.
سایر هزینه ها مانند هزینه ی ارسال اتومبیل ها به نمایندگی های فروش ایا درامد کادر فروش خودرو ها در این محاسبات گنجانده نمی شوند.
فرض کنید شما یک تولید کننده اتومبیل هستید و ماه گذشته موجودی اولیه معادل ۲۵۰.۶۴۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان داشته‌اید و موجودی دیگری معادل ۵۸.۷۲۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان خریداری کرده‌اید. اگر ماه گذشته برای شما ماه پر فروشی بوده و موجودی باقیمانده تان ۲۰.۳۷۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان باشد، بهای تمام شده کالای فروش رفته شما به صورت زیر محاسبه می شود.
بهای تمام شده = ۲۵۰.۶۴۰.۰۰۰.۰۰۰ + ۵۸.۷۲۰.۰۰۰.۰۰۰ – ۲۰.۳۷۰.۰۰۰.۰۰۰ = ۲۸۸.۹۹۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان
این اطلاعات نه تنها به برنامه‌ریزی خرید ماه آینده شما کمک می کند، بلکه باعث میشود ارزیابی بهتری از هزینه‌های خود نیز داشته باشید.
به عنوان مثال می‌توانید هزینه هر یک از دسته های محصولی خود را لیست کرده و آن ها را با فروش مقایسه نمایید. از این مقایسه حاشیه فروش هر محصول به دست می آید و این امکان را به شما می دهد تا تجزیه و تحلیل مناسبی از محصولاتی که بیشترین هزینه را دارند یا محصولاتی که فروش آنها بیشترین درآمد را ایجاد می کند داشته باشید.
روش های مختلفی که برای محاسبه ی بهای تمام شده کالای فروخته شده استفاده می شوند
میزان بهای تمام شده کالاهای فروخته شده به روش هزینه یابی یک شرکت بستگی دارد. چهار روش برای ثبت میزان موجودی فروخته شده در یک دوره وجود دارد:
– روش اولین ورودی و اولین خروجی: در این روش اولین کالاهایی که خریداری یا تولید می شوند در ابتدای کار به فروش می رسند. از آنجایی که به دلیل تورم قیمت ها در طول زمان افزایش می یابند شرکت هایی از آن روش استفاده می کنند، ابتدا ارزان ترین محصولات خود را به فروش می رسانند که باعث میشود بهای تمام شده در این روش نسبت به روش های بعدی( آخرین ورودی، اولین خروجی) کمتر شود. بنابراین درآمد خالص با استفاده از این روش در طول زمان افزایش می یابد.
– آخرین ورودی، اولین خروجی: در این روش جدیدترین کالاهایی که به موجودی انبار اضافه می شوند. در ابتدای کار فروخته می شوند در دوره‌های افزایش قیمت، ابتدا کالاهایی که هزینه بیشتری دارند به فروش میرسند که منجر به افزایش بهای تمام شده کالاهای فروخته شده می شود. با استفاده از این روش، با گذر زمان درآمد خالص کاهش می یابد.
– روش هزینه متوسط: در این روش برای محاسبه ی بهای تمام شده فرض بر این است که هزینه موجودی بر اساس هزینه متوسط کالاهای موجود برای فروش در طول دوره است. این میانگین هزینه با تقسیم هزینه کالای موجود برای فروش بر هزینه کل واحدهای موجودی محاسبه می شود.
– روش شناسایی ویژه: در این روش از هزینه ویژه هر واحد موجودی استفاده می کنند تا با اتمام موجودی، بهای تمام شده کالاهای فروخته شده برای هر دوره به دست بیاید. با استفاده از این روش صاحبان مشاغل می توانند تشخیص دهند که کدام کالا با چه هزینه ای فروخته شده است.
بهای تمام شده کالاهای فروخته شده با هزینه فروش محصولات چه تفاوتی دارد؟
بهای تمام شده مبلغی است که محصول نهایی با آن به فروش می رسد، در حالیکه هزینه های تولید آن کالاها، نیروی کار، خدمات و سایر هزینه‌های مورد نیاز به عنوان هزینه فروش دسته بندی می شوند.
هزینه ی فروش و بهای تمام شده محصولات چه اهمیتی دارند؟
هر دو مفهوم برای درک و تجزیه و تحلیل هزینه های یک شرکت ضروری می باشند. این معیار ها هزینه های عملیاتی را نشان می دهند که برای تولید یک کالا یا خدمت مصرف می شوند. هنگامی که هزینه فروش محصولات از بهای تمام شده محصولات فروخته شده بیشتر باشد، نشان دهنده این است که هزینه ی ورودی کسب و کار شما بیشتر از هزینه مستقیم است که این مسئله بر درآمد و سودآوری شما تاثیر می گذارد. در واقع هزینه تولید شما از درآمد فروشتان بیشتر است.
